ONM-ABO Sadaasa 6, 2023
Pirezidaantiin duraanii Doonaald Tiraamp kutaalee ijoo afur keessatti wal morkii filattoota galmaa’aniin wal duraa duubaan taasifameen pirezidaantii Joo Baayiden caalaa caalmaa akka qaban qorannoon haaraan The New York Times fi Siena College irraa argame ni mul’isa jechuun CNN gabaase.
Nevada, kutaa biyyaa Baayiden filannoo pirezidaantii bara 2020 irratti dhiphoodhaan baate keessatti, Tiraamp %52 Baayiden %41 deggersa argachuun waliin dhaadatu. Tiraamp filannoo pirezidaantummaa darbe irra aanuuf tooftaa isaanii giddu galeessa kan turte Joorjiyaa keessattis %49n Baayiden %43n ta’uun dursaa jiru.
Tiraamp Arizoonaa keessattis Baayiden kan dursu yoo ta’u, %49 prezidaantichi jechuun Baayideen %44 yoo ta’u Michigan keessattis Tiraamp qabxii 5n dursaa akka jiru Tiraamp %48 Baayiden %43 irraa hubachuun ni danda’ama.
Tokkoon tokkoon filannoo dogoggoraa saamuda fudhachuu qabxii 4.4 fi 4.8 gidduutti kan qabu yoo ta’u, sagalee kennuun hanga bara dhufuutti hin jalqabu. Tiraamp harka caaluun dorgomaa duraa Rippabilikaanotaa ta’aanii kan hafan yoo ta’u, Baayiden ammoo ji’a darbe bakka bu’aa Minnesota Deen Phillips irraa qormaata jalqabaa kan fudhatan yoo ta’u, kaadhimamaa paartii Dimookiraatotaa ta’uufis baay’ee jaallatamaadha.
Filannoon yeroo dhiyootti dirree falmisiisaa kutaa biyyattiitti gaggeeffame, sadarkaa hojii gadaanaan raggaasifamuu, gaaffii umurii fi dandeettii biyyattii geggeessuu isaa dabalatee qormaata guddaa Baayiden irra deebiin filatamuuf dorgomuu mudate kan hubachiisudha.
Keessattuu rakkoon seeraa Tiraamp dabalaa dhufu yoo ilaalle bu’aan filannoo Baayideniif kan aante fakkaatti. Pirezidaantiin duraanii kun himannaa afur irratti himannaa yakkaa 91tu isa mudatus himata hunda irratti balleessaa akka hin qabne amanee jira.
Dubbi himaan duula filannoo Baayiden Keevin Munooz ibsa Dilbata darbe kennaniin filannoo kana xiqqeessuudhaan CNN tti akka himanitti: “Tilmaamni amma kennamaa jiru waggaa tokko booda xiqqoo adda ta’ee mul’achuu danda’a.” jedhan.
“Walakkeessa marsaa seena qabeessa bara (2022) sana irraa ka’uun, duula filannoo Pirezidaantii Baayiden gamtaa filattota keenya adda addaa, mo’ataa ta’aan waggaa tokko booda filannoo ajandaa keenya mo’ataa, ummataa fi finxaaleyyiin hin jaallatamne Rippabilikaanota gidduutti taasifamu bira ga’uu fi sochoosuuf hojii cimaa hojjechaa jirra. Bara 2024tti mataa keenya gadi qabnee hojii hojjechuudhaan malee waa’ee filannoo irratti dhiphachuudhaan hin injifannu,” jedhan Munoz.
Filataan Pensilvaaniyaa tokko gaazexaa Times waliin akka haasa’etti, kan bara 2020 Baayideniin deggere amma garuu Tiraampiin deggara jechuun miidiyaa kanaaf akkas jedhe: “Addunyaan Baayiden jalatti kufaa jirti.” jechuun komee dhiyeesse.
‘Nama biyyattiif hogganaa fakkeenya gaarii ta’uu danda’a jedhee yaadu arguun naaf wayya. Garuu yoo xiqqaate Tiraamp waa’ee isaa ogummaa isaa qaba jedheen yaada,” jedhan Ispeensar Weeys.
Filannoon waliigalaa gaggeeffamuuf tilmaamaan waggaa tokko kan hafe yoo ta’u, filannoowwan kun Onkoloolessa 22 hanga Sadaasa 3tti bilbilaan kan gaggeeffaman yoo ta’u, filattootni akka amma jiran suuraa tokko qofa qabatu. Garuu miira quufa dhabuu bal’aa agarsiisu jedha gabaasichi.
Akkuma CNN kanaan dura gabaase, Baayiden filannoo keessoo Waayit Haawus keessatti akkuma filannoo ummataa kamiyyuu gadi aanaadha, garuu gorsitoonni isaanii filannoo bara 2024 keessaa Dimookiraatotaaf gaarii ta’uu isaa amantaa guddaa qabu. Akkasumas Baayiden yoo Tiraampiin mo’ame biyyattiin gonkumaa akka duraanii akka hin taane ibsu.
Pirezidaantiin duraanii Donald Trump falmii filannoo duraa Rippabilikaanotaa hanga ammaatti gaggeeffame hunda darbanii, yeroo ammaa galmee Baayiden irratti duuluu irratti xiyyeeffataniiru jechuu CNN gabaaseera.
